İlim azizdir sahibinide aziz eder..
İnsanoğlunu ilim ve amel sebebiyle bütün alemlerden üstün kılan Allah’a Hamd etmekten aciz olduğumu itiraf ederim...
Rasul Muhammed Mustafa (s.a.v)’ e, ilim ve hikmet menbaları olan onun ali ve Ashabınada Salat ve Selam olsun...
İmam-ı Azam Ebu Hanife “İlim azizdir sahibinide aziz kılar” sözüyle talebesi İmam-ı Yusuf’ a nasihat ederken; insanı diğer canlılardan ayıran ve değerli kılan ilmin, insana aid bir şeref olduğuna dikkat çekmek istemiştir.
Nitekim, takdire şayan eseri Risale-i Nur Külliyatı ile asrı güzelleştiren şahsiyet Said Nursi (r.a) insanın dünyaya gönderilmesinin hikmetlerinden birisinin, “insan bu aleme dua ve ilim vasıtasıyla tekemmül etmek için gelmiştir. Mahiyet ve istidat itibariyle her şey ilme bağlıdır” der ve ilave eder: “İnsanın vazıfe-i fıtriyesi taallümle tekemmüldür, dua ile ubudiyyettir (kulluktur).”
Allah (cc) Kuran’ ı Kerimde Bakara suresi; 30.31.32.33. Ayetlerinde işaret ettiği üzere Adem (a.s) ın meleklere olan üstünlüğünü ilimle ortaya koymuş ve meleklerine Adem’e secde etmelerini emretmiştir.
30.Bir zamanlar Rabbin meleklere:” Ben, yeryüzünde bir halife yaratacağım” demişti de onlar şöyle konuşmuşlardı:”orada bozgunculuk etmekte olan,kan döken birini mi yaratacaksın?
Oysa ki bizler,seni hamd ile tesbih ediyoruz; seni yüceltiyoruz.” Allah şöyle dedi: Şu bir gerçek ki ben, sizin bilmediklerinizi bilmekteyim.”
31.Ve Adem’e isimlerin tümünü öğretti.Sonra onları meleklere göstererek şöyle buyurdu:”Hadi,haber verin bana şunların isimlerini, eğer doğru sözlüler iseniz.”
32.Dediler ki: seni tenzih ederiz.Senin bize bildirdiklerinden başka,bizim hiçbir bilgimiz yoktur.Çün ki herşeyi hakkıyla bilen ve hikmetle yapan,şüphesiz ki ancak sensin”.
33.” Ey Adem! Onlara (meleklere) onların (şu eşlaların) isimlerini haber ver.” Buyurdu.O da( Adem) onlara (meleklere) eşyaların isimlerini haber verince .Allahü Teala meleklerine “Muhakkak ki ben size göklerin ve yerin gizliliklerini bilirim,sizin açıkladığınız ve gizli olduğunuz her şeyi de bilirim demedim mi? ” buyurdu.
İnsanı şerefli ve aziz kılan tek şeyin ilim olduğunu bildiren başka bir Ayeti Kerimede Allah (cc) şöyle buyuruyor;
Allah muhakkak ki; Kendisinden başka ilah (kendinden gayrı bir varlık) olmadığına şahitlik etti. Melekler ve ULUL’İLM (ilim sahibleri) adalet ile (şahitlik ettiler ki) O’ndan başka ilah (kendinden gayrı bir varlık) yoktur.O, AZİZ’ül HAKİM’dir.( Al-i İmran/18)
Allahu Teala nasıl kendi Zatıyle başladığı şehadette, ikinci derecede melekleri, üçüncü derecede de ilim ehlini, zikretmesi sebebi ile ilmin ne kadar gerekli olduğunu bu Ayet ile çok açık vurgulamakta dır...
İslam ile mükellef olan her ferd’ in yaradılış gayesinin bilinci içinde Rabbi’ ne gereği üzere kulluğunu ifa etmesi farz-ı ayın olan ilmi-hal yani ( hal ilmi ) ‘ni bilmekle mümkündür.Hz Enes (r.a) rivayet üzere Rasulullah (s.a.v) “ ilim öğrenmek her müslümana farz dır” buyurmaktadır. Allah hesabına müşahede edilen her şey ilimdir. Zira iman saadetin anahtarı, marifet ( ilim ) ise terakkıyatın miftahıdır.Nitekim islamiyetin menşei; ilme teşviğe işaret eden ve ilk vahiy olan “ Yaradan Rabbi’ nin adıyla OKU ! “ Ayeti Kerimesi ile başlamıştır.
İlim Allah’ın sıfatıdır. İlim rütbesi ise rütbelerin en yücesidir ki Rasulullah (s.a.v) ” Alimler, nebilerin varisleridir, bir kabilenin ölümü, bir alimin ölümünden ehvendir “ buyurmuştur.
“ Allahu Teala’ ya yapılan ibadetlerin en üstünü din’ de fıkıh’ da alim olmaktır. Hatta bir din alimi-fakıh şeytan nazarında, bin abidden fenadır. Her binanın direği olduğu gibi, İslam dininin direği de ilimdir. “ ( tebarani )
Alimler nebilerin varisleri olarak hesabı ağır bir sorumluluk altına girmişlerdir. Halife olmanın verdiği bu yüce sorumluluğu kendine ulvi bir vazife bilip, ilim, amel ve hizmette mirasçısı oladukları tevhid dini olan islamın hakkını vermelilerdir.
Alim de Allahu Teala nın rızasını elde etme, azabından sakınma gayreti oluşturmayan ilim, sahibine fayda vermeyeceği gibi helaka götürücüdür.Bu sebeble Ulama, amele yansımayan ahlakı güzelleştirmeyen ve batını mamur kılmayan ilmin sahibi için ancak vebal olduğunu söylemiştir. İlmi ile amil olmayan alimi Allahü Teala Kur’ an-ı Kerimde, kitab yüklü merkebe benzetiliyor ( Cuma-5 )
“ Kıyamette bir din alimi Cehenneme atılır. Tanıdıkları ona, “ sen dünyada dinin emirlerini bildirdin. Niçin bu azaba düştün? ” derler. O da, “ İnsanlara günahtır yapmayın “ der kendim yapardım.” Yapın dediklerimi de yapmazdım. Bunun cezasını çekiyorum” der.( buhari )
İlimde amel amelde ise ihlas şartır zira; ihlas ameli amel ise ilmi korur . Rasulullah ( s.a.v ) şöyle dua ederek faydasız olmayan ilimden Allah’ a sığınırdı “ Allah’ ım fayda vermeyen ilimden, huşu duymayan kalpten, doymayan nefisten ve icabet edilmeyen dua dan sana sığınırım “ amin amin amin
Beyza Ayas
