Bosna-Hersek'te 1992-1995 yıllarında yaşanan savaşın ardından, son 3 yılda yaklaşık 727 bin Bosnalı'nın terk ettikleri evlerine döndükleri bildirildi.
Bosna-Hersek'te faaliyet gösteren ve 100'ün üzerinde ''multietnik'' derneği bünyesinde barındıran ''Sürdürülebilir Geri Dönüş ve Entegrasyon Birliği'' Başkanı Mirhunisa Zukiç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Bosna'daki savaşın ardından özellikle Boşnak nüfusa yönelik yapılan etnik temizlikle birlikte çok sayıda insanın evlerini terk ederek, mülteci durumuna düştüğünü söyledi.
Ülkeye barışı getiren Dayton Antlaşması'nın 1995 yılında imzalanması ve mültecilerin geri dönüşünü garanti etmesine rağmen, birçok insanın bürokratik engeller, işsizlik ve imkansızlıklar nedeniyle doğdukları topraklara dönemediklerini belirten Zukiç, geri dönüş sorununun Bosna-Hersek'te hala çözüme kavuşturulamadığını kaydetti.
Zukiç, savaş zamanında yaklaşık 2.5 milyon Bosna-Hersek vatandaşının evini terk etmek zorunda kaldığına işaret ederek, şöyle konuştu:
''Savaşla birlikte bir milyondan fazla insanımız yurt dışına kaçmak zorunda kaldı. Geri kalanlar ise ülkenin çeşitli bölgelerine yerleşti. Geri dönüş süreci 1995 yılında Dayton Anlaşması'yla başladı ve hala bitirilemedi. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komisyonu (UNHCR) verilerine göre Bosna-Hersek'te hala 75 bin kişi mülteci olarak yaşıyor. Bizim yaptığımız araştırmalarda son 3 sene içerisinde 727 bin Boşnak evine döndü.''
Şu ana kadar geri dönüşler için 325 bin evin onarıldığını ve hala onarılması bekleyen 145 bin evin bulunduğuna işaret eden Zukiç, ''Şu anda 100 bin civarında kişi hala kendi evine dönüş için başvurmadı. Mülteciler, çok pahalı ve karışık olan prosedürlerden dolayı başvurmak istemiyor'' dedi.
Zukiç, Bosna-Hersek'in ''doğusunun'' en fazla mültecisi olan bölge olarak bilindiğini, ancak ülkenin diğer bölgelerinde de bu konuda birçok sıkıntı bulunduğunu dile getirerek, "Mostar'a geri dönmek isteyen Sırplar var, Posavina'ya gelmek isteyen Hırvatlar bulunuyor. Boşnaklar ise Tuzla ve Saraybosna bölgesinde yoğunlaşmış durumda. Bu ülkenin politikası, bütün bu insanların isteklerinin duyulmasına engel oldu" diye konuştu.
Bosna-Hersek'te geri dönüş sürecinin sona ermemesinin devlet, entite, kanton ve belediye çapındaki kurumların koordinasyonlu bir şekilde bu süreci desteklememesinden kaynakladığını öne süren Zukiç, şöyle konuştu:
''Evler onarılıyor, ancak iş, eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik sağlanmıyor. Halbuki, evin onarılmasının yanı sıra sosyal yaşam şartlarının da sağlanması gerekir. Bunlar hayata geçirilmediği için geri dönen insanlar bile ne yapacağını bilmiyor. Çünkü birçok şeyden mahrum bir hayat yaşıyorlar.''
"Mülteciler için bağış konferansı"
Bu arada, Bosna-Hersek, Karadağ, Hırvatistan ve Sırbistan'da 1992-1995 yılları arasında yaşanan savaştan dolayı evlerini terk edenler için Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komisyonu (BMMYK), Avrupa Konseyi, Avrupa Komisyonu, Avrupa Kalkınma Bankası, ABD ve Avrupa Güvenliği ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT)'in desteğiyle 24 Nisan'da Saraybosna'da ''Bağış Konferansı'' düzenlenecek.
Hırvatistan, Sırbistan, Karadağ ve Bosna Hersek Dışişleri Bakanları ile uluslararası kurumların temsilcilerinin de katılacağı konferansta, toplanacak bağışın bölgedeki 4 ülkedeki mültecilerin geri dönüşleri için kullanılacağı bildirildi.
Mirhunisa Zukiç, mültecilere yardım için yapılacak uluslararası konferansın hedefinin 500 milyon avro toplamak olduğunu belirterek, bu miktarın Bosna Hersek, Sırbistan, Hırvatistan ve Karadağ arasında paylaşılacağını ve mültecilerin evlerine dönüş yardımında kullanılacağını kaydetti.
Bağış konferansının hala çok sayıda kampta ve kötü yaşam şartları altında bulunan mültecilerin geri dönüş sürecine destek olacağını vurgulayan Zukiç, mültecilerin kendilerine bağış yapma yerine iş ve çalışma imkanı verilmesini talep ettiğini söyledi.
Bosna-Hersek'te faaliyet gösteren ve 100'ün üzerinde ''multietnik'' derneği bünyesinde barındıran ''Sürdürülebilir Geri Dönüş ve Entegrasyon Birliği'' Başkanı Mirhunisa Zukiç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Bosna'daki savaşın ardından özellikle Boşnak nüfusa yönelik yapılan etnik temizlikle birlikte çok sayıda insanın evlerini terk ederek, mülteci durumuna düştüğünü söyledi.
Ülkeye barışı getiren Dayton Antlaşması'nın 1995 yılında imzalanması ve mültecilerin geri dönüşünü garanti etmesine rağmen, birçok insanın bürokratik engeller, işsizlik ve imkansızlıklar nedeniyle doğdukları topraklara dönemediklerini belirten Zukiç, geri dönüş sorununun Bosna-Hersek'te hala çözüme kavuşturulamadığını kaydetti.
Zukiç, savaş zamanında yaklaşık 2.5 milyon Bosna-Hersek vatandaşının evini terk etmek zorunda kaldığına işaret ederek, şöyle konuştu:
''Savaşla birlikte bir milyondan fazla insanımız yurt dışına kaçmak zorunda kaldı. Geri kalanlar ise ülkenin çeşitli bölgelerine yerleşti. Geri dönüş süreci 1995 yılında Dayton Anlaşması'yla başladı ve hala bitirilemedi. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komisyonu (UNHCR) verilerine göre Bosna-Hersek'te hala 75 bin kişi mülteci olarak yaşıyor. Bizim yaptığımız araştırmalarda son 3 sene içerisinde 727 bin Boşnak evine döndü.''
Şu ana kadar geri dönüşler için 325 bin evin onarıldığını ve hala onarılması bekleyen 145 bin evin bulunduğuna işaret eden Zukiç, ''Şu anda 100 bin civarında kişi hala kendi evine dönüş için başvurmadı. Mülteciler, çok pahalı ve karışık olan prosedürlerden dolayı başvurmak istemiyor'' dedi.
Zukiç, Bosna-Hersek'in ''doğusunun'' en fazla mültecisi olan bölge olarak bilindiğini, ancak ülkenin diğer bölgelerinde de bu konuda birçok sıkıntı bulunduğunu dile getirerek, "Mostar'a geri dönmek isteyen Sırplar var, Posavina'ya gelmek isteyen Hırvatlar bulunuyor. Boşnaklar ise Tuzla ve Saraybosna bölgesinde yoğunlaşmış durumda. Bu ülkenin politikası, bütün bu insanların isteklerinin duyulmasına engel oldu" diye konuştu.
Bosna-Hersek'te geri dönüş sürecinin sona ermemesinin devlet, entite, kanton ve belediye çapındaki kurumların koordinasyonlu bir şekilde bu süreci desteklememesinden kaynakladığını öne süren Zukiç, şöyle konuştu:
''Evler onarılıyor, ancak iş, eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik sağlanmıyor. Halbuki, evin onarılmasının yanı sıra sosyal yaşam şartlarının da sağlanması gerekir. Bunlar hayata geçirilmediği için geri dönen insanlar bile ne yapacağını bilmiyor. Çünkü birçok şeyden mahrum bir hayat yaşıyorlar.''
"Mülteciler için bağış konferansı"
Bu arada, Bosna-Hersek, Karadağ, Hırvatistan ve Sırbistan'da 1992-1995 yılları arasında yaşanan savaştan dolayı evlerini terk edenler için Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komisyonu (BMMYK), Avrupa Konseyi, Avrupa Komisyonu, Avrupa Kalkınma Bankası, ABD ve Avrupa Güvenliği ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT)'in desteğiyle 24 Nisan'da Saraybosna'da ''Bağış Konferansı'' düzenlenecek.
Hırvatistan, Sırbistan, Karadağ ve Bosna Hersek Dışişleri Bakanları ile uluslararası kurumların temsilcilerinin de katılacağı konferansta, toplanacak bağışın bölgedeki 4 ülkedeki mültecilerin geri dönüşleri için kullanılacağı bildirildi.
Mirhunisa Zukiç, mültecilere yardım için yapılacak uluslararası konferansın hedefinin 500 milyon avro toplamak olduğunu belirterek, bu miktarın Bosna Hersek, Sırbistan, Hırvatistan ve Karadağ arasında paylaşılacağını ve mültecilerin evlerine dönüş yardımında kullanılacağını kaydetti.
Bağış konferansının hala çok sayıda kampta ve kötü yaşam şartları altında bulunan mültecilerin geri dönüş sürecine destek olacağını vurgulayan Zukiç, mültecilerin kendilerine bağış yapma yerine iş ve çalışma imkanı verilmesini talep ettiğini söyledi.
