86'daki Çernobil faciası sonrası, radyasyonsuz olduğunu ispatlamak için kameralar önünde çay içen dönemin Bakan Cahit Aral konuştu. Erdoğan'a 'vazgeçme' diyen Aral, Akkuyu ile ilgili bilinmeyen bir ayrıntıyı da açıkladı.
Deniz Çiçek'in haberi
1986'da yaşanan Çernobil Nükleer Faciası sonrası, akıllarda en çok kalan görüntü dönemin Sanayi Bakanı Cahit Aral'a aitti. Aral radyasyonsuz olduğunu kanıtlamak için kameralar önünde çay içmiş, günlerce tartışılmıştı. Japonya'daki patlama sonrası nükleer santral tartışması yeniden gündemde. Aral ise şu anda İstanbul Teknik Üniversitesi'nin deprem tahmin projesinin başında. 25 yıla karşın düşüncelerinin değişmediğini söylüyor: Başbakan bu projeden vazgeçmemeli. 3 değil, en az 10 santral kurulmalı.'
İNÖNÜ'YE Mİ VERECEKTİM?
Aral, Çernobil'in bakanlığı döneminde gerçekleştiğini belirterek, o günleri şöyle anlattı: Özal beni mektupla Radyasyon Güvenlik Komitesi'nin başkanlığına atadığını belirtti. Haberim yoktu. 'Başbakanım, ben makine mühendisiyim, Sağlık Bakanı değilim, TAEK bana bağlı değil' dedim. O, görevi kimseye veremediğini söyledi. Sağlık Bakanı Kalemli 'Ben anlamam' demiş, Meclis albümünden seçmişler. 'Aral ve Erdal İnönü bilir' demişler. Özal, 'İnönü'ye mi verecektim, tabii ki sana vereceğim' dedi.
'İÇ, MİLLET RAHATLASIN'
O dönem çay içmesini Özal'ın 'İç de millet rahatlasın' diye önerdiğini kaydeden Aral, 'O dönem bunu kimse yazmadı. Gazeteciler geldi, ellerinde radyasyon ölçme cihazı var. Para çıkarıp çay aldırdım. Masanın üzerine torba torba koyduk, aleti getirdim hiçbirinde alarm vermedi. Bir televizyon getirttim. Açtırdım televizyonu ve ona doğru yürümeye başladım. Cihaz ötmeye başladı. Televizyonun yaydığı radyasyon daha fazlaydı' dedi.
SANTRAL RAFA KALKTI
Aral, 1986'da Türkiye'de yine Akkuyu'da nükleer santral kurmak için Özal'ın kendisini görevlendirdiğini belirterek, 'Özal projeyi bana vermişti, kimsenin haberi yoktu. Biz Kanadalılar ve Amerikalılarla görüşme yaptık. Geçmişte bir hazırlık varmış, bunun üzerinde ciddi bir çalışma başlattık. Fakat Çernobil olunca Turgut Bey, 'Bu artık olmaz, rafa kaldır' dedi. Ama Türkiye şimdi vazgeçmesin. Çernobil bizi mahvetti. Onlar yüzünden geç kaldık' diye konuştu.
Aral, depreme dayanıklı santrallerin, gemi gibi sallanacak şekilde yapılacağını kaydederek şu bilgileri verdi: Depremde sallanacak ama bir şey olmayacak. Türkiye'deki de öyle olmalı. Japonya'daki eski santraldi, Türkiye için bir şey olmaz. Türkiye'de deprem olsa bile 7,5'ten yukarısı olmaz. İşin başındayım, biliyorum. Yapılacak santral 9-10 şiddetine dayanır. Türkiye'nin en az 10 nükleer santrala ihtiyacı var. Diğer kaynaklar yetersiz. Memleketin gelişmesi için gerekli, elektrik tüketimi her yıl % 10 artıyor.'
YENİ ÇERNOBİL OLMAZ
Aral Japonya'daki risk için 'Risk Çernobil'e yaklaştı. 6 ve 7. kademeye gelince Çernobil olacak. Ama Japonlar yapılması gerekeni yapıyor. Kritik günü atlatırsa bir şey kalmaz, Çernobil boyutuna varmaz' dedi.
HÂLÂ İÇİYORUM TURP GİBİYİM
Aral, o dönemki görevi için, 'Talip değildim, benim görevim de değildi ama, ondan sonra şerefle yaptım' diyor. Bugün artık devletin, Karadeniz'de çaya bağlı kanser vakalarının artmadığı yönünde görüş bildirdiğini kaydeden Aral, O dönemki çay tartışmalarını şöyle değerlendirdi: 'Çayla ilgili ölçüm değerlerini toplayarak Viyana'daki Atom Enerjisi Ajansı'na yolladım. Çaydaki limitleri bildirmelerini istedim. Sonuçlar geldi, gönderdiğim bütün değerler standart kabul edilmiş. Ondan sonra çayı rahatlıkla içtim. 84 yaşındayım ve her gün 20 bardak çay içiyorum. Bir şey olsa bana olurdu. Allah'a şükür turp gibiyim.'
KARŞI OLAN KUTUP'TA YAŞASIN
Hükümetin, Japonya'daki olaya rağmen nükleer santraldaki kararlılığını da değerlendiren Aral, 'Son derece doğru. Bu dünyada yaşamıyorlar mı ben anlamıyorum. Bugün dünyada atoma sahip olan milletler güç gösterisi yapıyor. İran dünyaya meydan okuyor. Dünyada artık 3. ve 4. Nesil santrallar yapılıyor. Türkiye medeniyetten geri kalacaksa nükleer olmasın. Atom fiziğine sahip devletler güçlüdür. Nükleer santrala karşı olan gidip kutupta yaşasın. Türkiye doğru yolda. Bu hedefi yüzde 100 sürdürsün. Türkiye zaten geç kaldı. Greenpeace ha babam gösteri yapıyor. Hadi elektrik işini hallet o zaman' dedi.
AKŞAM
