Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürü Burhan İnan'ın hazırladığı ''TTK Sorunlar ve Çözüm Önerileri'' raporunda maden çalışanlarına ürettiği kadar maaş önerisinde bulundu.
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürü Burhan İnan'ın hazırladığı ''TTK Sorunlar ve Çözüm Önerileri'' raporunda, 1 işçinin günde ürettiği 650 kilogram kömürün kendi maliyetini bile karşılamaması dolayısıyla yeni işçi istihdamlarında üretilen kömür oranına göre ücret belirlenmesi öneriliyor.
Genel Müdür İnan, raporunda, TTK'nın yaşadığı çok sayıda problemden en önemlilerinin yer altı jeolojisinin aşırı derecede bozuk olması, personel giderlerinin ticari maliyete esas giderler içindeki payının yüksekliği olduğunu belirtti.
TTK'nin ticari maliyete esas giderleri içindeki en yüksek payın yüzde 65 işçilik, yüzde 10'da memur ücretleri olduğu anlatılan raporda, şunlar kaydedildi:
''Kuruma 2006 ve 2009'ta alınan 4 bin 200 işçi, Genel Maden İşçileri Sendikası ile yapılan protokol sonucu eski işçilerin ücretinin yüzde 57'sini almak üzere ücretlendirilmiştir.
Geçmişte yüzde 85'lere varan toplam gider içindeki personel gider payları bu istihdam şekliyle yüzde 10 gerileme göstermiştir. 2000'de işe başlayan pano ayak üretim işçisinin kurama aylık maliyeti 5 bin 81 lirayken, 2009'dakinin 3 bin 16 liradır.
Ancak bu ücretlendirme TTK'nın finansal problemlerini çözmede yeterli değildir. İstihdam edilen işçi başına kömür üretimi günde 650 kilogramdır.
Kömürün büyük bölümünün verildiği termik santrale tonunun satış fiyatı ise 150 liradır. İşçi başına elde edilen gelir 97,5 liradır.
Hafta tatili, yıllık izinler ve diğer tatiller düşüldüğünde bir işçi ayda 23 gün çalışmaktadır. Bu sürede kuruma katkısı 2 bin 242 liradır.''
ÇÖZÜM ÖNERİSİ
Raporda işçinin ürettiği kömürün TTK ile işçi arasında pay edilmesi gerektiğine işaret edilerek, şöyle devam edildi:
''Halen yaklaşık kişi başına üretilen 650 kilogram kömürün bir miktarı işçiye ücret olarak verilmeli, kalanı da kurumun diğer giderlerinin finansmanın da kullanılmalıdır.
Böyle bir ücretlendirme üretimde verimliliği teşvik edecek, oto kontrolü sağlayacak, işçi ücretiyle kömür satış fiyatı doğru orantılı ilişkilendirilecektir. İşçi başına günlük üretim olan 650 kilogram kömürün gelirinin yüzde 50 ile 35'i işçilerin çalıştığı yere ve görevine göre dağıtılmalı.
2 ikramiye ve kıdem tazminatı dışında hiçbir ilave ödeme de yapılmamalı. Mevcut durumda kömürün satışından elde edilen gelir ücretlerin yüzde 54'ünü karşılayabilirken, önerilen ücretlendirmeyle yüzde 118 oranına ulaşılacaktır. Üretim 800 kilograma çıktığında oran yüzde 130, 1 tona çıktığında yüzde 142 olacaktır.''
TTK'da yapılabilecek diğer iyileştirmelerin aktarıldığı raporda, şu görüşlere yer verildi:
''Müessese müdürlüklerinden Karadon, Armutçuk ve Amasra kömürlerinin hizmet alımıyla yıkatılmasının yıllık tasarruf ve randıman kazancı 15 milyon lira olacaktır.
Limanın kiralanmasıyla ortaya çıkacak gelir artışı ise yılda 2 milyon 500 bin liradır. Hizmet alımıyla demiryolu işletmeciliği 3 milyon 500 bin lira, güvenlik işlemleri de 3 milyon 500 bin lira yıllık tasarruf sağlayacaktır. Kiralanan büyük kömür sahalarının üretime başlamasıyla 30 milyon lira yıllık ilave gelir elde edilecektir.''
''RAPOR ESKİ İŞÇİLERE YÖNELİK DEĞİL''
TTK Genel Müdür İnan, rapora ilişkin yaptığı açıklamada, işçi ücretlerinin belirlenmesinde ortaya konulan yaklaşımın hayata geçirilmesiyle kurumun hazineye yük olmaktan çıkacağını belirterek, şöyle dedi:
''Biz bu ücretlendirmeyi mevcut işçilerle uygulamasını değil, kuruma yeni madenci alınması durumunda öneriyoruz. Eski personelin özlük hakları aynı şekilde devam edecek. Onlar ücretlerini almaya devam edecekler.
Eğer bundan sonra istihdam olursa böyle ücretlendirilmesini teklif ediyoruz. İyileştirmelerden beklenen sonucun alınabilmesi için işçi sayılarında yıl içinde ortaya çıkan eksilmeler norm kadro aşılmamak kaydıyla yıl sonunda tamamlanmalıdır.
Özellikle üretim ve iş güvenliği alanlarında kadro genç mühendislerle takviye edilmelidir. Halen hizmet alımı yoluyla görülen işler, aynı şekilde yapılmaya devam edilmeli. Önümüzdeki yıllarda kurumun altyapı ihtiyacı neredeyse kalmayacaktır. Üretimin devamı için yıllık 25-30 milyon lira yatırım ise devam etmelidir.''
