Çevre ve Orman Bakanlığınca, ''kaliteli kömür kullanılmamasının, sobaların usulüne göre yakılmamasının, boru ve bacaların tekniğe uygun olmamasının ve baca temizliğinin yapılmamasının karbonmonoksit zehirlenmeleri riskini artırdığı'' uyarısı yapılarak, vatandaşlardan belirlenen kurallara uymaları istendi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, karbonmonoksit zehirlenmelerinin, kömür ve odun sobaları, şofben, kombi, borusuz soba, ocak, fırın, mangal gibi ısınma sistemlerinde sıvı veya katı yakıtların tam olarak yanmamasıyla ortaya çıktığı belirtildi.
Soba zehirlenmelerinin bazı kurallara dikkat edilerek önlenebileceği vurgulanan açıklamada, soba ve kullanılan yakıtın seçiminden başlayarak, sobanın kurulması, yakılması, baca temizliğiyle alakalı bu kuralların herkes tarafından bilinmesi gerektiği anlatıldı. Açıklamada, dikkat edilmesi gerekli kurallar şöyle sıralandı:
''Soba, ısıtılacak odanın büyüklüğüne uygun olmalı ve TSE damgası taşımalıdır. Oksijen eksilme sensörü bulunmayan sobalar ve piknik tüplerine takılan ısıtıcılar evlerde ve iş yerlerinde kesinlikle kullanılmamalıdır. Soba kurmadan önce baca temizliği yapılmış olmalıdır. Fazla dirsek kullanmaktan kaçınmalıdır. Yatay borular bacaya yüzde 10 eğimle yükseltilmeli, boru bacaya fazla sokulmamalıdır. Dirsek ve boru ekleme yerleri ve baca giriş ağzı hava sızdırmaz olmalıdır. Kömür ve odun sobaları üstten yakılmalıdır.
Sobanın iyi çalışıp çalışmadığını anlamak için, sobanın üst kısmına bir yüzey termometresi yerleştirilerek soba içindeki ateşin derecesi izlenir. Yüzey ısısı 150-250 derece arasında ise soba etkili çalışıyor ve odun tam yanıyor demektir.
Soba katalitik ise, katalizörün temiz olduğu ve bypass valfının serbestçe çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.
Bacasız sobalarda alev sarı renkte ise soba derhal kapatılmalıdır çünkü sobanın bir arızası vardır veya odada yeterli hava yoktur. Yeşil, ıslak, boyalı veya işlenmiş odunlar, tutkal, plastik, çöp, renkli kâğıtlar yakılmamalıdır.''
-LODOSA DİKKAT-
Soba zehirlenmelerinde önemli etkenlerden birinin de lodos olduğuna işaret edilen açıklamada, bacadan çıkan duman ve gazların kendilerini soğuk bir ortamda bulduklarında hızla yükselebildikleri, sıcak bir rüzgar olan lodosun, dış ortam sıcaklığını arttırdığı bacanın çekiş gücünü büyük ölçüde azalttığı ifade edildi.
Kış aylarının gelmesiyle ısınmak için soba kullanılan evlerde her yıl yanlış kullanım, ihmal ve hatalı baca bağlantılarından çok sayıda vatandaşın zehirlendiği veya hayatını kaybettiği anımsatılan açıklamada, ''Kalitesiz kömür kullanımı, sobaların usulüne göre yakılmaması, boru ve bacaların tekniğinin uygun olmaması ve baca temizliğinin yapılmaması kömür sobalarında riski artırmaktadır. Netice olarak; kış aylarında sıklıkla rastlanan sobadan sızan gazdan zehirlenme olaylarını önlemek, bilinçli soba kullanımı ile mümkündür'' uyarısında bulunuldu.
