AB'ye uyum amacıyla bu yıl Haziran ayında çıkarılan ve 13 Aralık'ta yürürlüğe girecek Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu uyarınca, büyükbaş hayvanların doğumdan sonra 20 gün içinde küpelenmesi gerekiyor.
AB'ye uyum amacıyla bu yıl Haziran ayında çıkarılan ve 13 Aralık'ta yürürlüğe girecek Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu uyarınca, büyükbaş hayvanların doğumdan sonra 20 gün içinde küpelenip kayda geçirilmesi gerekiyor. Hayvanlarına ''küpe taktırmayan'' üreticilere 500 lira ceza uygulanacak.
AA muhabirinin belirlemelerine göre, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, hayvan varlığının tespit edilmesi, izlenmesi ve hayvan hastalıklarının kontrolünü kolaylaştırmak üzere, AB desteği ile 2001 yılından itibaren büyükbaş hayvanların küpelenmesi çalışması başlattı. Daha sonra 2002 yılında çıkarılan Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili Ve İzlenmesi Yönetmeliği ile de sığır cinsi hayvanların tanımlanması, işletmede kayıt altına alınması için küpe takma zorunluluğu getirildi. Kayıt altına alınan sığır cinsi hayvanlara pasaport verilmesi ve işletmelerin tescili ile ilgili tüm diğer işlemleri yürütmekte bakanlık yetkili ve sorumlu bulunuyor.
Sığır cinsi hayvanların tanımlanması ve kayıt altına alınması sistemi kapsamında, hayvanları bireysel olarak tanımlamak için kulak küpeleri takılıyor, bu bilgiler bilgisayar destekli veri tabanına işleniyor, her hayvan için hayvan pasaportu düzenleniyor, ayrıca her bir işletmede alım-satım ve doğum-ölüme ilişkin kayıtlar tutuluyor.
Yönetmelik uyarınca, sığır cinsi hayvanlara, doğumdan itibaren en geç 20 gün içinde, işletmeyi ve hayvanı tanımlayan kulak küpesi takılması gerekiyor. Yönetmeliğe uygun olarak kulak küpesi takılmayan ve ilgili kayıtları yapılmayan, pasaportu beraberinde bulunmayan hiç bir sığır cinsi hayvan işletme dışına çıkışına izin verilmiyor, bu tür hayvanlar için menşe şahadetnamesi ve Veteriner Sağlık Raporu düzenlenmiyor, hayvancılıkla ilgili hiçbir veri tabanına kaydedilmiyor.
Gıda ve yem güvenilirliğini, halk sağlığı, bitki ve hayvan sağlığı ile hayvan ıslahı ve refahını, tüketici menfaatleri ile çevrenin korunması da dikkate alınarak korumak ve sağlamaya yönelik çıkarılan Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile de mevzuata uygun olmayan iş ve işlemler için yaptırımlar getirildi. Haziran'da çıkarılan ve 13 Aralık'ta yürürlüğe girecek kanun uyarınca, canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin sahipleri, ithalatçıları, nakliyecileri ve satıcıları, bakanlık tarafından istenen kayıtları tutmak, istendiğinde her türlü bilgi ve belgeyi vermek, kontrol ve denetim sırasında her türlü kolaylığı göstermekle yükümlü bulunuyor. Hayvan sahipleri ya da hayvan sahibi adına bakıcısı, bakanlık tarafından tanımlatılması istenen hayvanları tanımlatmak, bu hayvanlarının ve işletmelerinin kayıtlarını yaptırmak, işletmelerine giren veya işletmelerinden çıkan, yeni doğan, ölen veya kesilen hayvanları bakanlığa bildirmek ve bunlara ilişkin kayıtları muhafaza etmekle yükümlü.
Kanuna göre, bakanlıkça belirlenen esaslara uygun olarak hayvanlarını tanımlatmayan, işletmelerini ve hayvanlarını kayıt altına aldırmayan, gerekli bildirimlerde bulunmayan, kayıt tutmayan hayvan sahiplerine 500 lira idari para cezası verilecek. Hayvanların tanımlanmasında kullanılan malzemelerde veya kayıtlarında tahrifat yapanlara fiil suç oluşturmadığı takdirde 5000 lira, tanımlanmamış ve belgesiz hayvan kesimi yapan yerlere 10 bin lira idari para cezası verilecek.
Bakanlık tarafından istenen kayıtları tutmayanlara 500 lira, kontrollerde gerekli kolaylığı göstermeyenlere ise 5 bin lira idari para cezası uygulanabilecek.
Yetkililer, kayıt altına alınmayan hayvanlar için hiç bir şekilde hayvancılık için uygulanan, süt primi, damızlık, buzağı, aşı desteği gibi desteklerin verilmediğini de vurguladılar.
Verilen bilgiye göre, üreticiler, cezayı ödedikten sonra, hayvanlarına küpe taktırıp kayıt altına alabilecek. Ancak, menşe belli olmayan hayvanlara küpe takılmayacak ve bu hayvanlar zorunlu kesime gönderilebilecek.
Türkiye'de 12 milyona yakın büyükbaş hayvanın varlığı kabul ediliyor. Bunlardan yüzde 95'inin kayda alındığı belirtiliyor.
Küpeleme işlemini, bazı yerlerde bakanlık elemanları, bazı yerlerde damızlık yetiştirici birlikleri, bazı yerlerde serbest veteriner hekimler yapıyor. Küpeleme için hayvan başına 3-5 lira ücret alınıyor.
Küçükbaş hayvanların kayıt altına alınması ve küpelenmesi için de bu yıl Mart ayında AB desteği ile proje başlatıldı. Küpeleme işlemi bitmediği için, küçükbaş hayvanlar için bir yaptırım uygulanmayacak.
