Bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasının da düzenlendiği ''Torba'' Tasarı'' TBMM Başkanlığına sunuldu. Tasarıyla bankaların İstanbul'a taşınması gibi bazı kanunlarda da değişiklik yapılıyor.

''Bazı Kamu Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'' bazı kamu alacaklarının faizlerinin yeniden düzenlenerek ödeme kolaylıkları sağlanmasını öngörüyor.
Tasarıyla bazı kanunlarda da değişiklik yapılıyor.

Bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasını öngören tasarıya göre Merkez Bankası, Vakıfbank ve Türkiye Kalkınma Bankası İstanbul'a taşınacak.

Toplam 113 maddeden oluşan tasarıyla Maliye Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, il özel idareleri, belediyeler, Sosyal Güvenlik Kurumu, büyükşehir belediyelerinin su ve kanalizasyon idareleri, TEDAŞ,YURTKUR, TRT, KOSGEB, TOBB, Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) kapsamındaki kamu alacakları yeniden yapılandırılıyor.

Yeniden yapılandırma 31 Temmuz 2010 tarihinden önceki döneme ait tahakkuk etmiş kamu alacakları ile bunlara ilişkin gecikme faizi ve gecikme cezalarını kapsayacak. Bu kapsamdaki borçlular kanunda belirtilen TÜFE/ÜFE oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak tutarın ödenmesi koşuluyla bu düzenlemeden yararlanacak.

SGK'ya olan prim borçları için de benzeri bir yapılandırma öngören tasarıyla bu borçların takside bağlanmasına imkan getiriliyor.

Tasarıyla Askerlik Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu ve oy kullanmada uygulanan idari para cezalarında zamanaşımı süresi 1 yıl ile sınırlandırılıyor; bu idari para cezalarının bir yıl içinde tebliğ edilmemesi durumunda ortadan kaldırılması öngörülüyor.

''Torba Tasarı''nın öngördüğü diğer düzenlemeler şöyle:

-Slikozis hastalığı nedeniyle meslekte kazanma gücünün en az yüzde 40'ını kaybettiği belgelenen kişilere diğer şartlar aranmaksızın SGK'dan aylık bağlanacak.

-Genel ekonomik, sektörel ya da bölgesel kriz nedeniyle haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak azaltılması, iş yerinin faaliyetinin kısmen veya geçici olarak durdurulması hallerinde, iş yerinde geçici olarak kısa çalışma uygulanabilecek. Bu süre üç ayı geçmeyecek. Bu durumda İşsizlik Sigortası Fonu'ndan kısa çalışma ödeneği ödenecek. Ancak bu ücret brüt kazancın yüzde 60'ı oranında olacak.

-31 Aralık 2015 tarihine kadar ilk defa işe alınacak her bir sigortalı için özel sektör iş verenine sigorta primi desteği getiriliyor. Daha önce sigorta kapsamında olan, ancak işini kaybedenlerin işe alınması durumunda bu kişilerin vasıflarını göre belirli sürelerle sigorta primi desteği sağlanacak.

-Kayıtdışı çalıştırma ve kaçak yabancı çalıştırma konusundaki denetimler sıkılaştırılacak.

-Gemicilik sektörüne yönelik bazı vergi istisnaları sağlanacak.

-Vakıfbank, genel kurulu, bankanın merkezinin Ankara dışına taşınmasına karar verebilecek. Vakıfbank'ın tahvil ihracında Maliye Bakanlığının onayı ve kefaleti kaldırılıyor.

-Yurt dışında görev alacak görevlilere yabancı resmi kurumlarda 10 yıla, uluslararası kuruluşlarda ise 21 yıla kadar aylıksız ücretsiz izin alma imkanı sağlanacak.

-Kadın memura toplam 16 haftalık doğum izni verilecek. Çoğul gebelikte buna iki hafta daha eklenecek. Süt izni süresi artırılıyor.

-Memurun yıllık veya mazeret izninde sosyal yardımlara dokunulmayacak.

-Devlet Personel Başkanlığı bünyesinde memur bilgi sistemi oluşturulacak.

-Bazı kamu kurumlarına sözleşmeli uzman ve uzman yardımcısı çalıştırma hakkı tanınıyor. Yüksek Öğretim Denetleme Kurulu oluşturulacak.

-Türkiye Kalkınma Bankası'nın merkezi Ankara dışına taşınabilecek.

-Merkez Bankası'nın merkezi İstanbul'a taşınacak ve bu işlem iki yıl içinde tamamlanacak. Bakanlar Kurulu bu süreyi uzatabilecek.

-İl özel idareleri ile belediyelerdeki (bağlı birimler hariç) ihtiyaç fazlası kadrolu işçiler Milli Eğitim Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü taşra teşkilatına atanacak.

Bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasını öngören tasarıya göre, ödenmemiş alacaklar TEFE/ÜFE oranında yeniden hesaplanacak. Belirlenen miktarın ödenmesi durumunda faiz ve cezaların tahsilinden vazgeçilecek.

''Bazı Kamu Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı''na göre; Maliye Bakanlığı, Gümrük Müsteşarlığı, il özel idareleri, belediyeler, Sosyal Güvenlik Kurumu, büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idareleri, TEDAŞ, YURT-KUR, TRT, KOSGEB, TOBB ve OSB'lerin (Organize Sanayi Bölgeleri) alacakları yeniden yapılandırılma kapsamında olacak.

Buna göre, vergiler ve vergi cezaları, Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilen bazı amme alacakları, gümrük vergileri ve idari para cezaları, sosyal güvenlik primleri, il özel idarelerinin bazı alacakları, vergi, tarifeden doğan ücret ve su bedeli alacakları, büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedelleri, TEDAŞ ve hissedarı olduğu elektrik dağıtım şirketlerinin elektrik alacakları, YURT-KUR'un öğrenim ve katkı kredisi alacakları, TRT'nin elektrik enerjisi satış bedeli payı ve bandrol ücretlerinden kaynaklı alacakları, KOSGEB'in desteklerden kaynaklanan alacakları, TOBB'un ve bağlı odaların aidat alacakları, OSB'lerin elektrik, doğalgaz, su ve yönetim aidatlarından kaynaklanan alacakları, orman köylüleri ile bu köylülerce oluşturulan kooperatiflere Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından verilen desteklerden geri alınması gereken alacaklar, DSİ'nin bazı alacakları yeniden yapılandırılacak.

Yapılandırmaya konu olacak alacaklar, 31 Temmuz 2010 tarihi esas alınarak belirlendi.

Vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan vergilerin ve gümrük vergilerinin ödenmemiş kısmı, TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak. Borcun ödenmesi halinde vergi cezaları ve bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilecek.

Belediyelerin su alacakları ile su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları da TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak yeniden hesaplanacak. Borcun ödenmesi durumunda faizleri silinecek.

Uygulamadan yararlanmak isteyenlerin dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gerekecek.

-SÜREN VERGİ İNCELEMELERİ DE KAPSAMDA-

Tasarıda, kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan amme alacakları ile ilgili düzenlemeler de yer alıyor.

Tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarih itibarıyla ilk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda; vergilerin/gümrük vergilerinin yüzde 50'si ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine, kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın vergilerin yüzde 50'si ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen cezalar ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek.

Gümrük vergilerine ilişkin gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz süresi geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal etmiş bulunan tahakkuklar hakkında bu hüküm uygulanacak.

Bölge idare mahkemeleri veya Danıştay nezdinde ilgisine göre itiraz veya temyiz süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan ikmalen, resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda, bu maddeye göre ödenecek alacak asıllarının tespitinde, tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarih itibarıyla tarhiyatın/tahakkukun bulunduğu en son safhadaki tutar esas alınacak.

Tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarihten önce verilmiş en son kararın; terkine ilişkin karar olması halinde, ilk tarhiyata/tahakkuka esas alınan vergilerin yüzde 20'si ile bu tutara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; vergilerin kalan yüzde 80'inin, faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen cezalar ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının, tasdik veya tadilen tasdike ilişkin karar olması halinde, tasdik edilen vergilerin tamamı ile bu tutara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek.

Tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarih itibarıyla idari para cezalarına ilişkin idari yaptırım kararlarına karşı dava açma süresi geçmemiş veya dava açılmış olması halinde; kesilen idari para cezalarından ilk derece yargı merciinde ihtilaflı olanlarda cezanın yüzde 50'si, ilk derece yargı merciinin cezayı kaldırdığı ancak itiraz veya temyiz merciinde yargılamanın devam ettiği safhada olanlarda cezanın yüzde 20'si, ilk derece yargı merciinin kısmen veya tamamen onayladığı cezalarda onaylanan kısmın yüzde 50'si ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi feri amme alacakları yerine, tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; kalan cezalar ile bu cezalara bağlı feri alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek.

-''İKİDEN FAZLA VADESİNDE ÖDEMEME...-

Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilmekte olan amme alacaklarından yıllık gelir veya kurumlar vergilerini, gelir (stopaj) vergisi, kurum (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi için başvuruda bulunan mükelleflerin taksit ödeme süresince bu vergi türleri ile ilgili verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergileri çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibarıyla bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri halinde, belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybedecekler.

Madde kapsamına giren alacaklara karşı dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması şart olacak.

Başvuruda bulunan ancak bu düzenlemede belirtilen ödeme şartını yerine getirmeyen borçlulardan ilk tarhiyata/tahakkuka göre belirlenen alacaklar başka bir işleme gerek olmaksızın takip edilecek.

Tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarihten önce verilmiş olan en son kararın tarhiyatın/tahakkukun tasdikine ilişkin karar olması halinde, bu karar üzerine tahakkuk eden alacaklar takip edilecek.

Tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarihten önce başlanıldığı halde, bu tarihe kadar tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine devam edilecek. Bu safhada bulunan alacaklar da kanun kasamına alınıyor.

-MATRAH ARTIRIMI-

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, verdikleri yıllık beyannamelerinde vergiye esas alınan matrahlarını, tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarihi izleyen 2. ayın sonuna kadar; 2006 yılı için yüzde 30, 2007 için yüzde 25, 2008 için yüzde 20 ve 2009 için yüzde 15 oranlarından az olmamak üzere artırdıkları takdirde, yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesine tabi tutulmayacak ve bu yıllara ilişkin olarak daha sonra tarhiyat yapılmayacak. Böylece, mükelleflerce çeşitli sebeplerle noksan beyan edilen ya da beyan dışı bırakılan geçmiş yıl gelirlerinin belli oran ve tutarlarda beyan edilmesi ve ilgili kanunda yer alan cezaları ve gecikme faizini ödemeden vergilerini ödeme imkanı sağlanıyor.

Gelir vergisi mükelleflerinin, artırımda bulunmak istedikleri yıl ile ilgili verdikleri beyannamelerinde, zarar beyan edilmiş olması ya da hiç beyanname verilmemiş olması halinde, vergilendirmeye esas alınacak matrah; 2006 yılı için 10 bin liradan, 2007 için 12 bin liradan, 2008 için 15 bin liradan, 2009 için 20 bin liradan az olamayacak. Ancak, sadece gayrimenkul sermaye iradından oluşan gelir vergisi mükellefleri için vergilendirmeye esas alınacak matrah, ilgili yıllar için belirlenen tutarın 1/5'i, basit usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri için 1/10'u olarak dikkate alınacak.

Kurumlar vergisi mükelleflerinin artırımda bulunmak istedikleri yıl ile ilgili verdikleri beyannamelerinde, zarar beyan edilmiş olması ya da hiç beyanname verilmemiş olması halinde, vergilendirmeye esas alınacak matrah; 2006 yılı için 30 bin liradan, 2007 için 36 bin liradan, 2008 için 45 bin liradan, 2009 yılı 60 bin liradan az olamayacak.

Artırılan matrahlar, yüzde 20 oranında vergilendirilecek ve ayrıca bir vergi ya da fon alınmayacak.

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların yüzde 50'si, 2010 ve izleyen yılların karlarından mahsup edilmeyecek.

Katma değer vergisi (KDV) mükellefleri, verdikleri beyannamelerindeki hesaplanan KDV'nin yıllık toplamı üzerinden 2006 yılı yüzde 3, 2007 için yüzde 2,5, 2008 için yüzde 2 ve 2009 için yüzde 1,5 oranına göre belirlenecek KDV'yi, vergi artırımı olarak tasarının kanunlaşıp yayımını izleyen 2. ayın sonuna kadar beyan etmeleri halinde, KDV yönünden vergi incelemesi ve tarhiyata tabi tutulmayacak.

Hizmet erbabına ödenen ücretlerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri muhtasar beyannamelerinde yer alan ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden 2006 yılı için yüzde 5, 2007 için yüzde 4, 2008 için yüzde 3 ve 2009 için yüzde 2 oranında hesaplanacak gelir vergisini, tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarihi izleyen 2. ayın sonuna kadar başvurarak artırımda bulunmayı kabul etmeleri halinde, gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacak.

Bazı kamu alacaklarını yeniden yapılandıran tasarıya göre, yeniden yapılandırılan alacaklar defaten ya da ikişer aylık dönemler halinde en fazla 18 taksitte ödenebilecek.

Tasarıya göre, yeniden yapılandırmadan yararlanacakların, tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar ilgili idareye başvuruda bulunmaları gerekecek.

Sosyal güvenlik alacakları ilk taksiti tasarının kanunlaşıp yayımlandığı tarihi izleyen dördüncü, diğer alacaklar ise üçüncü aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitte ödenecek.

Yeniden yapılandırılan alacağın ilk taksit ödeme süresi içerisinde defaten ödenmesi halinde tutara tasarının yasalaşıp yayımlandığı tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz uygulanmayacak.

Alacağın taksitle ödenmek istenmesi halinde, borçlular, başvuru sırasında 6, 9, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih edecek. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamayacak.

Ödemeler, kredi kartı ile de yapılabilecek.

Bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde düzenlemeden yararlanma hakkı kaybedilecek.

Merkez Bankası, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun (BDDK) merkezleri İstanbul'a taşınacak.

Bazı kamu alacaklarını yeniden yapılandıran tasarıya göre, Merkez Bankası ile SPK'nın merkezleri 2 yıl içinde İstanbul'a taşınacak. Bu süre Bakanlar Kurulunca uzatılabilecek. Bu işlemler süresince iki kurumun da merkezi Ankara olmaya devam edecek.

Merkez Bankasının görevleri arasında sayılan, ''Mali ve ekonomik müşavirlik, mali ajanlık ve haznedarlık''tan ''haznedarlık'' ifadesi çıkarılıyor. Bu kapsamda, düzenlemeler getiriliyor.

BDDK'nın merkezi de İstanbul'a taşınacak. Halen Merkezi Bankası bünyesinde olan ''Risk Merkezi'', Bankalar Birliği nezdinde yeniden yapılandırılacak.

BDDK'nın elde edeceği sır niteliğindeki bilgi ve belgeler, ceza soruşturması ve kovuşturması kapsamında ilgili adli makamlara verilebilecek. Mevcut düzenlemede, bu bilgilerin verilmesi yasaklanıyordu.

Mevcut düzenlemeye göre, Türkiye Kalkınma Bankasının merkezi ''Ankara'' iken, tasarıyla bankanın merkezinin belirlenmesi ana sözleşmeye bırakılıyor.

Tasarıyla, Vakıflar Bankası Genel Kurulu, uygun göreceği bir zamanda bankanın merkezinin Ankara dışına taşınması konusunda karar alabilecek. Vakıfbank'ın tahvil ihracında Maliye Bakanlığının muvafakati ve kefaletinin aranması koşulu da kaldırılıyor.