95 oktan kurşunsuz benzinin litresi 3,79 liraya ulaştı. 1 Ocak'tan itibaren benzinden alınan ÖTV'nin, 20 kuruş artırılması durumunda benzinin litresi 4 lirayı görecek. 55 litrelik benzinli bir otomobilin deposu kaça doluyor?
Akaryakıt ürünlerinde yapılan artışla birlikte 95 oktan kurşunsuz benzinin litresi 3,79 liraya ulaştı.
AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Türkiye'de akaryakıt firmaları, benzin ve motorin gibi akaryakıt ürünlerinde belirli oranlarda artış yaptı.
Artışla birlikte 95 oktan kurşunsuz benzinin litresi 3,71 liradan 3,79 liraya yükselirken, motorin ise 3,15 liradan 3,19 liraya çıktı. Bu artışla birlikte 55 litrelik benzinli bir otomobilin deposunu doldurmanın maliyeti 208 lirayı geçti.
Bu artışın ardından benzinin litresinin 4 liraya ulaşmasına 21 kuruş kaldı. Yapılacak düzenlemelerle 1 Ocak 2011'den itibaren benzinden alınan ÖTV'nin, bu yıl olduğu gibi 20 kuruş artırılması durumunda benzinin litresi 4 lirayı görmüş olacak.
Öte yandan, bütçede 2010 yılında 30,7 milyar lira olarak öngörülen akaryakıt ve doğalgazdaki ÖTV gelirinin yıl sonunda 32,1 milyar liraya ulaşması beklenirken, gelecek yıl bu rakamın 34 milyar 621 milyon 497 bin lira olarak gerçekleşeceği öngörülüyor.
Tüketiciler Birliği Onur Kurulu Başkanı Aydın Ağaoğlu, akaryakıt ürünlerindeki yüksek fiyatın alınan dolaylı vergilerden kaynaklandığını ileri sürdü.
Özellikle ÖTV'nin yüksek olmasının ve vergiden vergi alınmasının Türkiye'deki akaryakıt fiyatlarını yükselttiğini iddia eden Ağaoğlu, şunları kaydetti:
''95 Oktan benzinin litresi 4 liraya ulaşmak üzere. Bu yılın başındaki artış gibi olursa benzinin litresi 4 lira olacak. Bir üst kalitedeki benzin zaten 3,93 liradan satılmaya başlandı. Bakanlar Kurulu, yetkisini kullanırken ekonomik kriz altında ezilen dar gelirli kesimi göz ardı ediyor. Akaryakıttaki bu yüksek vergilerden ötürü fırıncının ekmeği, manavın sebzesi, kasabın eti de pahalıya ulaşıyor. Üretimde, nakliyede enerji kullanılıyor ve bunlar da maliyetleri etkiliyor. Özellikle akaryakıt üzerindeki vergiler, ülkemizi, gelişmiş gelir düzeyi yüksek Avrupa ülkelerinden daha pahalı akaryakıt tüketen ülke konumuna getirmiştir. Gelişmiş ülkeler de bile bu fiyatın altında akaryakıt tüketilmektedir. Yeni yıla girerken ÖTV oranlarının düşürülmesi gerekmektedir. Oranlar düşürülmediği takdirde her türlü demokratik tepkimizi göstereceğiz.''
EPDK'NIN AB'YE UYUM KAPSAMINDA TEK TİP MOTORİNE GEÇMESİYLE BİRLİKTE YILBAŞINDAN İTİBAREN YÜKSEK KÜKÜRTLÜ DÜŞÜK ÖTV'Lİ KIRSAL MOTORİN KULLANIMI SON BULACAK
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) AB'ye uyum kapsamında kırsal motorin-normal motorin ayrımına son vermesiyle birlikte yılbaşından itibaren motorinde tek tarifeli özel tüketim vergisi uygulaması başlayacak. Bu da kırsal motorin kullanıcılarına yaklaşık 1 milyar lira yük getirecek.
AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, EPDK'nın, Avrupa Birliği Yönergesinde yer alan kırsal motorin tanımı ve kükürt içeriği sınırı çerçevesinde 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren, kırsal motorinde 1.000 PPM olan kükürt düzeyini, normal motorin limiti olan 10 PPM'e düşürme kararı olayın vergisel boyutunu ön plana çıkardı.
Yeni düzenleme kapsamında yılbaşından itibaren kırsal motorin-normal motorin ayrımı son bulacak. Bu şekilde motorine uygulanan ÖTV'de de, ikili tarife ortadan kalkacak. Halen kırsal motorinden 1,2345 lira, normal motorinden ise 1,3045 lira ÖTV alınıyor. 1 Ocak 2011'den itibaren piyasada sadece normal motorin kalacağı için sadece 1,3045'lik tarife geçerli olacak.
Bu da kırsal motorin kullanan tarımsal kesim ve karayolu taşımacılığı yapanların düşük fiyatlı kırsal motorin yerine, yeni yıldan itibaren daha yüksek fiyatlı normal motorin almaları zorunluluğunu beraberinde getirecek.
-8,5 KURUŞLUK VERGİ YÜKÜ-
Bu arada kırsal ve normal motorin arasında litredeki 7 kuruşluk ÖTV farkı, katma değer vergisi de dahil edildiğinde 8,55 kuruşa yükseliyor. Buna göre, ÖTV ve KDV ile birlikte kırsal motorin üzerindeki mevcut vergi yükü 1,6795 liraya, normal motorindeki vergi yükü de 1,7650 liraya çıkıyor.
Yapılan hesaplamalara göre, kırsal motorin ile devlet, yaklaşık 1 milyar liralık ÖTV'den vazgeçiyor. Yeni uygulama ile şu anki ÖTV tutarlarına göre, motorinde yaklaşık 1 milyar lira daha fazla ÖTV tahsilatı bekleniyor.
-AYRICALIKLI TARİFE MÜMKÜN DEĞİL-
Maliye Bakanlığı yetkilileri, EPDK'nın yeni uygulaması kapsamında yılbaşından itibaren kırsal motorin üretiminin ve ithalatının son bulacağını, bu şekilde ÖTV'deki kırsal motorin tarifesinin de hükümsüz kalacağını belirtiyor.
Kırsal motorinin kalkmasının ardından vergi sisteminde çiftçiler için ayrıcalıklı bir tarifenin mümkün olmadığını belirten Maliye yetkilileri, AA muhabirine şu değerlendirmede bulundu:
''Halen kırsal motorin ile normal motorin arasında 7 kuruşluk ÖTV farkı bulunuyor. Kırsal motorinin üretim ve ithalatının son bulması öncelikle çiftçileri ve karayolu taşımacılığı yapanları etkileyecek. Deniz taşımasında zaten istisna var, havayolu taşımacılığında da jet yakıt kullanılıyor. Yeni uygulamanın ardından çiftçiler için pompa bazında bir vergisel düzenlemeye gidemeyiz. Normal motorinde tek tarife geçerli. Çiftçiler için pompa çıkışına göre bir ayrıcalık suistimallere neden olur. Geçmişte de bunları yaşadık. Bunun yerine tarımsal destekleme kapsamında çiftçilere sübvansiyon yapılabilir, mazot desteği yeniden düzenlenebilir.''
-TÜRKİYE'DE MOTORİN KULLANIMI-
Türkiye'de otomotiv yakıtları içinde en yüksek payı motorin alıyor. Piyasada satılmakta olan 14 milyon tonluk motorinin yüzde 71'ini oluşturan 10 milyon ton motorin 1000 PPM gibi yüksek oranlı kükürt taşıyor.
PETDER'in 2010 yılı Ocak-Eylül dönemi sektör raporuna göre de bu yılın 9 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre kırsal motorin tüketimi, 10 numaralı yağ adı altında devam eden faaliyetlerden dolayı yüzde 5,8 oranında azalırken, motorin tüketimi yüzde 1,4 oranında artarak 12 milyon metreküp olarak gerçekleşti.
Daha çok tarım kesimini desteklemek için ÖTV'si düşük tutulan yüksek kükürtlü motorin, günümüzde kamyoncular, otobüsçüler ve dolmuşçuların yanı sıra bazı özel otomobil sahipleri tarafından da kullanılıyor.
Sektör temsilcileri, yeni dönemde tarım kesimini desteklemek için çiftçiye vergisel teşvik verilecekse burada piyasa modelini bozmayacak yöntemlerin uygulanması gerektiğini vurguluyor.
Bu çerçevede, çiftçiye dönük vergi iadesi yöntemi önerisi sektörde ağırlık kazanıyor. Sektör hesaplamalarına göre, piyasada satılan 10 milyon tonluk kırsal motorinin sadece 1 milyon tonunu tarım kesimi kullanıyor. Çiftçiye dönük bir teşvik düzenlemesinde vergi iadesi yönteminin seçilmesi durumunda bunun maliyetinin yıllık 70-80 milyon lira düzeyinde kalacağı belirtiliyor.
Bu arada tarımsal destekleme kapsamında çiftçilere mazot desteği sağlanıyor. Destek miktarı, dekar başına yağlı tohum ve endüstri bitkilerinde 5,5 lira, hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumru bitkiler, sebze ve meyvelerde 3,25 lira olarak uygulanıyor. Mazot desteği, süs bitkileri ile çayır ve mera alanlarında ise 2 lira düzeyinde bulunuyor.
Bütçede, çiftçilere bu yıl 554 milyon lira 2011 yılında ise 550 milyon lira mazot desteği verilmesi öngörüldü.
-SEKTÖRE GEÇİŞ SÜRECİ TANINACAK-
EPDK'nın Avrupa Birliği (AB) ilgili yönergesinde yer alan ''akaryakıtların piyasa arzı ve satışı''na ilişkin hükümlerin uyumlaştırılması çalışmaları kapsamında Motorin Türlerine ve Otobiodizel'e İlişkin Teknik Düzenleme Tebliğinde yaptığı değişiklik ile 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren ithal edilen bir kilogram motorinin içinde en fazla 10 miligram kükürt olacak. Böylece kükürt oranı, 1000 PPM düzeyinden 10 PPM (1 milyon litrede 10 litre) düzeyine indirilmiş olacak.
Düzenleme ile piyasada satılan yaklaşık 14 milyon tonluk motorinin yüzde 70'ini oluşturan 1000 PPM yüksek kükürtlü motorin, stoklardaki yakıt tükendiğinde tümüyle piyasadan çekilmiş olacak.
