Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, RTÜK'ün 2010 yılı Ekim ayı sonu itibariyle yayın ilkelerini ihlal eden kuruluşlar hakkında toplam 465 müeyyide kararı verdiğini bildirdi.
Arınç, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, Vakıflar Genel Müdürlüğünün 2011 bütçelerini sundu.
RTÜK'ün, kurulduğu 1994 yılı hariç bugüne kadar kendi gelirleri ile giderlerini karşıladığını ifade eden Arınç, Kurulun TBMM bütçesinden ödenek talebinde bulunmadığını bildirdi. Arınç, TBMM Genel Kuruluna sevk edilen yeni tasarıyla, yayın kuruluşlarının reklam gelirlerinden alınan yüzde 5 oranındaki Üst Kurul payının, sektörün beklentisi doğrultusunda yüzde 3'e düşürülmesinin öngörüldüğünü anımsattı.
RTÜK'te Ekim 2010 itibarıyla 417 personel çalıştığını belirten Arınç, personelin yüzde 55'inin lisans, yüzde 12'sinin yüksek lisans, yüzde 7'sinin doktora, yüzde 12'sinin ön lisans, yüzde 15'inin lise, yüzde 4'ünün ilköğretim mezunu olduğunu belirtti. Arınç, RTÜK personelinin 177'sininin, Üst Kurul uzmanları ve Üst Kurul uzman yardımcılarından oluştuğunu ifade etti.
Arınç, 2009 yılı sonu itibariyle RTÜK merkez teşkilatına, terörle mücadele kapsamında şehit ve gazi yakınlarından toplam 5 personelin atamasının yapıldığını bildirdi.
Radyo ve televizyon yayınlarının sayısal ortamda kayıt edilmesi, arşivlenmesi ve izlenmesi amacıyla Sayısal Kayıt ve Arşiv Sistemi Projesi (SKAAS) hayata geçirildiğini anımsatan Arınç, söz konusu sistemle Ankara merkezde uydu, kablo ve karasal ortamdan 110 televizyon ve 72 radyo yayınının kaydedildiğini, izlendiğini ve analiz edildiğini söyledi. Arınç, ulusal yayınlarda son bir yıla ilişkin, diğer yayınlarda ise son 6 aya ilişkin yayınların arşivde kaydedilebildiğini, izleme uzmanları tarafından SKAAS arşivinden istenen kanalın, istenen tarihteki yayınlarının izlenebildiğini ve anahtar kareler ile yayın içeriğinin hızlı bir şekilde görüntülendiğini ifade etti.
-DENETİMLER-
Yayın içeriklerinin denetimi hakkında da bilgi veren Arınç, denetimlerin üç koldan yürütüldüğünü, bunlardan ilkinin, RTÜK uzmanları tarafından yapılan doğrudan denetim olduğunu söyledi.
Arınç, RTÜK'ün, 2010 yılı Ekim ayı sonu itibariyle, yayın ilkelerini ihlal eden kuruluşlar hakkında toplam 465 müeyyide kararı verdiğini, bunların 105'nin ''Gençlerin ve çocukların fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimini zedeleyecek türden programların, bunların seyredebileceği zaman ve saatlerde yayınlanmaması'' ilkesinin ihlaline ilişkin olduğunu bildirdi. Arınç, 82 müeyyide kararının ise YSK tarafından ilan edilen yayın ilkelerinin ihlali nedeniyle yine YSK tarafından verilmiş müeyyide kararları olduğunu bildirdi.
Arınç, reklamların yerleştirilmesi, gizli reklam gibi konularda kanun hükümlerini ihlal eden kuruluşlar hakkında aynı dönemde toplam 207 müeyyide kararı alındığını kaydetti.
İkinci denetim yolunun İzleyici denetimi olduğunu belirten Arınç, izleyicilerin ''444 1 178'' RTÜK İletişim Merkezini arayarak yayınlarla ilgili görüşlerini iletebildiğini, gelen bildirimlerin rapor halinde Üst Kurula sunulduğunu söyledi.
Diğer bir denetim yolunun da ''özdenetim ve ortak denetim'' olduğunu anlatan Arınç, İzleyici Temsilciliği ve Yayıncılık Etik İlkeleri uygulamalarının, yayın kuruluşları açısından özdenetimi ifade ettiğini belirtti. Arınç, ''Yayıncı kuruluşların özdenetim mekanizmalarını kurmalarına ve geliştirmelerine yönelik olarak, herhangi bir mecburiyet ya da yasal yaptırım olmaksızın ulusal televizyon kanallarının işbirliği ile 'izleyici temsilciliği' uygulaması başlatılmıştır. Uygulama sayesinde televizyon izleyicileri, izledikleri programlarla ilgili şikayetlerini bildirmek üzere televizyon kanallarına ulaşmak istediklerinde karşılarında mutlaka bir muhatap bulmaktadırlar'' dedi.
-ÇOCUKLARIN KORUNMASI-
RTÜK'ün önemli faaliyetlerinin yoğunlaştığı diğer bir alanın da çocukların olumsuz yayın içeriğinden korunması olduğunu belirten Arınç, şöyle devam etti:
''Bu kapsamda 2006 yılında hayata geçirilen Akıllı İşaretler Koruyucu Sembol Sistemi ile 2006-2007 öğretim yılından itibaren ilköğretim okullarında verilmeye başlanan medya okuryazarlığı dersi, Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun en bilinen ve takdir edilen çalışmalarıdır. 2007-2008 öğretim yılından itibaren de medya okuryazarlığı dersi Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ders programına alınmıştır. 2009-2010 öğretim yılında 838 bin 915 öğrenci medya okuryazarlığı dersini seçmiştir. Bugüne kadar 2 milyondan fazla öğrenci medya okuryazarlığı dersi almıştır.
Üst Kurul çocukların olumsuz yayın içeriğinden korunmasına yönelik olarak 2010 yılında Televizyon Yayıncıları Derneğinin işbirliğiyle İyi Uykular Çocuklar Projesini hayata geçirmiştir. 'İyi Uykular Çocuklar Projesi', okul öncesi ve ilköğretim çağı çocuklarına akşamları erken yatma alışkanlığının kazandırılmasını, anne ve babaların çocukların erken yatırılması konusunda duyarlılıklarının artırılmasını ve çocukların geç saatlerdeki televizyon yayınlarının olası zararlı etkilerinden korunmasını amaçlamaktadır.''
-ULUSLARARASI ÇALIŞMALAR-
RTÜK'ün uluslararası çalışmalarına da değinen Arınç, Kurulun dünyadaki gelişmeleri yakından izlediğini belirterek, şunları söyledi:
''Kurul, Avrupa Konseyi Medya ve Yeni İletişim Hizmetleri Yürütme Komitesi çalışmalarına ve Avrupa Sınırötesi Televizyon Sözleşmesi Daimi Komite toplantılarına Türkiye adına katılmaktadır.
2000 yılı itibariyle başlatılan ve Avrupa Birliği Genel Sekreterliğinin koordinasyonunda yürütülen mevzuat uyumlaştırma ve müzakere toplantılarına yayıncılık alanında sorumlu kuruluş olarak RTÜK katılıyor.
2008 yılı içerisinde AB ile yürütülen çalışmalarda da önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. 30 Temmuz 2008 tarihinde Brüksel'de yapılan toplantıda 'Bilgi Toplumu ve Medya Faslı' önündeki açılış kriterleri üzerinde görüşmeler yapılmış ve yasal ya da yapısal hiçbir değişiklik yapılmasına gerek kalmaksızın sadece diplomatik ilişkiler çerçevesinde kullanılan ikna yöntemi sonucu fasıl önündeki açılış kriterleri kaldırılmıştır.
Akdeniz Düzenleyici Otoriteler Ağı'nın 12. Genel Kurul toplantısı RTÜK'ün ev sahipliğinde 30 Eylül-1 Ekim 2010 tarihleri arasında İstanbul'da yapılmıştır. 'Küçüklerin Korunması' ve 'Medyada Kadınların Temsili' konularının ele alındığı toplantı sonunda Üst Kurul, 2011 yılı için Akdeniz Düzenleyici Otoriteler Ağı Başkanlığını devralmıştır.''
-EĞİTİM FAALİYETLERİ-
RTÜK eğitim faaliyetleri kapsamında iki ayda bir yerel ve bölgesel yayın kuruluşlarına yönelik eğitim seminerleri ile kamuoyuna açık aylık RTÜK toplantıları düzenlendiğini belirten Arınç, ayrıca kurum personeline yönelik hizmet içi eğitimler de verildiğini söyledi.
Arınç, RTÜK'ün işlevlerinin daha iyi anlaşılabilmesi, yayıncılarla etkin ve verimli bir işbirliği ortamının oluşturulması, kurum içi ve kurum dışı etkileşimin sağlanması ve Üst Kurul çalışanlarının bilgilendirilmesi amacıyla her ay düzenli olarak toplantılar yapıldığını, yerel ve bölgesel yayın kuruluşlarına yönelik bölge seminerleri düzenlendiğini bildirdi.
