Küresel krizle birlikte bazı AB üyelerinde çift haneli rakamlara ulaşan bütçe açıklarına karşı alınacak önlemleri tartışmak için toplanan AB devlet ve hükümet başkanları mali kuralı sulandırdı.
Zirvede, bütçe disiplinden uzaklaşan Avro Bölgesi üyeleri için Avrupa Merkez Bankası ve Almanya'nın talep ettiği otomatik yaptırımlar yerine üye ülkelerin onay vermesi halinde yaptırımlara başvurulması benimsendi.
Buna göre AB'de Maastrich ekonomi kriterlerine göre bütçe açığının gayri safi yurt içi hasılaya (GSYH)oranının yüzde 3 ve toplam kamu borcunun GSYH'ye oranının yüzde 60 seviyesinin altında olması kuralını, kendilerine tanınan süreye rağmen ihlalde ısrar eden avro ülkeleri için mali ve siyasi nitelikli yaptırımlar önerisi AB Komisyonu tarafından getirilecek. AB üyelerinin nitelikli çoğunluğunun aleyhte oy kullanmaması halinde yaptırımlar kesinlik kazanacak.
Zirve öncesinde, mali disiplinsiz üyelerin oy haklarından mahrum bırakılabilmesi için sadece 11 aydır yürürlükte bulunan AB anayasası Lizbon Anlaşmasında değişiklik yapılmasını isteyen Almanya Başbakanı Angela Merkel, Yunanistan ve İrlanda başta olmak üzere yüksek bütçe açığına sahip ülkelerden destek alamadı.
AB liderleri, Lizbon Anlaşması'nda cüzi değişikliğe yeşil ışık yakarken bunun sadece, Yunanistan'ın borçlarını ödeyemeyecek hale gelmesi üzerine 3 yıl için geçerli olacak şekilde oluşturulan 750 milyar avroluk kurtarma fonunun kalıcı hale getirilebilmesine için söz konusu olacağı belirtildi.
Almanya Başbakanı Merkel, zirvede ilk günün ardından yaptığı açıklamada, tüm AB liderlerinin "kalıcı bir kriz mekanizmasına ihtiyaç duyulduğu ve bunun için cüzi anayasa değişikliği gerektiği" konusunda uzlaştığını belirterek kurtarma fonunun ancak "avronun istikrarının bütünüyle tehdit altında olduğunda" devreye gireceğini söyledi.
AB liderleri, AB Konseyi Başkanı Herman Van Rompuy'u Lizbon Anlaşması'nda değişiklik için öneri hazırlamakla görevlendirdi. Aralık ayındaki zirvesinde tartışılacak AB anayasasında değişikliklerin, mevcut 750 milyar avroluk kurtarma fonunun devre dışı kalacağı 2014'ten önce üye ülkelerce onaylanmasına çalışılacak.
Eurostat'ın verilerine göre AB'de 2009 yılı bütçe açıkları İrlanda'da yüzde 14,4, İngiltere'de yüzde 11,4, İspanya'da yüzde 11,1, Letonya'da yüzde 10,2 ve Portekiz'de yüzde 9,3 düzeyinde bulunuyor.
Yunanistan'ın 2009 yılı için yüzde 13,6 olarak duyurduğu bütçe açığı verisine güvenmeyen Eurostat'ın, halen sürdürdüğü incelemelerin ardından yüzde 14'ün üzerinde bir rakam açıklaması bekleniyor.
